📌 2021 Elazığ İçin Kırılma Noktası Oldu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Elazığ’da intihar vakaları 2021 yılında dramatik bir artış gösterdi. 45 intihar vakasıyla kent, kendi tarihinde görülmemiş bir düzeye ulaştı. Bu sayı sadece Elazığ için değil, ülke geneliyle karşılaştırıldığında da dikkat çekici bir anomaliye işaret etti. Türkiye genelinde 2021 yılında 4.194 kişi yaşamına son verirken, Elazığ bu toplam içerisinde yüzdelik bazda dikkat çeken illerden biri oldu.
Cinsiyet kırılımına bakıldığında, Elazığ’daki 45 intiharın 14’ü kadın, 31’i erkek bireylerden oluştu. Bu veriler, kadın intiharlarında da bölge genelinde kayda geçen en yüksek yıllardan biri olarak kayıtlara geçti. Aynı yıl Türkiye genelinde kadın intiharları 931 kişi olarak belirlenmişken, Elazığ gibi orta ölçekli bir ilde bu rakamın 14 olması, demografik ve toplumsal yapının yeniden sorgulanmasına neden oldu.
İstatistiklerde dikkat çeken bir diğer unsur ise 2021 yılında Elazığ’ın kaba intihar hızının yüz binde 7,65 olarak kaydedilmesi. Türkiye ortalaması olan yüz binde 4,98’in oldukça üzerinde kalan bu oran, kentin ruhsal sağlığa erişim, toplumsal destek mekanizmaları ve sosyoekonomik göstergeleri açısından ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğuna işaret etti.
Uzmanlar, 2021’deki bu artışın ardında pandeminin sosyoekonomik etkileri, işsizlik, aile içi şiddet ve yetersiz psikolojik destek sistemlerini sıralarken, Elazığ’ın benzer nüfus büyüklüğündeki diğer illere göre daha riskli bir profil çizdiği belirtildi.
📌 2023 Verileri Umut Vaat Ediyor Ama Tehdit Geçmiş Değil
2021 yılındaki zirveden sadece iki yıl sonra, Elazığ’da intihar vakalarında dikkat çekici bir düşüş yaşandı. 2023 yılı itibarıyla toplam intihar sayısı 17 olarak açıklandı. Bu düşüş, iki yıl içerisinde yaklaşık %62 oranında bir azalmaya denk geliyor. Erkek intiharları 14’e, kadın intiharları ise 3’e gerileyerek son on yılın en düşük seviyelerinden biri kaydedildi.
Bu düşüş, kaba intihar hızına da yansıdı. 2023’te Elazığ’ın kaba intihar hızı yüz binde 2,84 olarak hesaplandı. Bu oran, Türkiye ortalaması olan yüz binde 4,76’nın oldukça altında kaldı. Bu veriler ilk bakışta iyimser bir tablo çizse de uzmanlar, bu düşüşün kalıcı ve sürdürülebilir politikalarla desteklenmemesi durumunda kısa vadeli bir sarkaç etkisi olabileceğine dikkat çekiyor.
Uzman psikologlar, intihar oranlarının sadece sağlık hizmetlerine değil, aynı zamanda toplumsal dayanışma, ekonomik refah ve bireyin yaşam kalitesi ile doğrudan bağlantılı olduğuna işaret ediyor. Elazığ özelinde yapılan değerlendirmelerde, yerel yönetimlerin sosyal hizmet ağlarını genişletmeye başlaması, ücretsiz psikolojik danışmanlık merkezlerinin çoğaltılması ve sivil toplum kuruluşlarının farkındalık kampanyaları etkili oldu.
Ancak sayısal düşüşe rağmen intiharın toplumsal algıdaki yeri hâlâ bir tabu niteliği taşıyor. Bu durum, psikolojik destek ihtiyacı duyan bireylerin yardım arayışını bastırmasına ve sessizce kriz yaşamalarına neden olabiliyor.
📌 Cinsiyete Göre İntihar Verileri Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Ayna Tutuyor
Elazığ’daki intihar vakalarının cinsiyete göre dağılımı, toplumsal cinsiyet temelli sorunları da görünür kılıyor. Özellikle 2021 yılında 14 kadın intiharı ile kırılan rekor, kadınların yaşadığı psikolojik, fiziksel ve ekonomik şiddeti gündeme taşıdı. Aynı yıl Türkiye genelinde kadın intiharları da 1.045 ile son yılların en yüksek seviyesine ulaştı.
Kadınların intihar gerekçeleri arasında aile içi baskılar, ekonomik bağımsızlığın eksikliği, sosyal izolasyon ve psikolojik destek eksikliği öne çıkıyor. Elazığ gibi geleneksel yapının hâkim olduğu illerde, kadınların yardım alma ve yaşadıklarını paylaşma kanallarının sınırlı olması da intihar eğilimlerini tetikleyebiliyor.
2023 yılında kadın intiharlarının 3’e gerilemiş olması, yüzeyde olumlu bir gelişme gibi görünse de kadınların yaşadığı sorunların görünmez hale gelmesi riski de taşıyor. Sosyal baskı nedeniyle ölüm nedenlerinin doğru sınıflandırılmaması, intihar vakalarının istatistiklere yansımamasına yol açabiliyor.
Erkeklerde ise en büyük etkenlerin başında ekonomik zorluklar ve ailevi problemler geliyor. 2023 yılında Elazığ’da intihar eden 14 erkek birey, hâlâ kentte psikolojik desteğin toplumsal düzeyde yetersiz kaldığının bir göstergesi niteliğinde.
📌 Elazığ’ın Ruh Haritası: Krizden Çıkış İçin Sürdürülebilir Politikalar Gerekli
Veriler, Elazığ’ın ruh sağlığı alanında halen kırılgan bir yapıya sahip olduğunu ortaya koyuyor. 2021’deki dramatik artışın ardından yaşanan düşüş umut verici olsa da, bu kırılganlığın giderilmesi için kalıcı ve sistematik bir müdahale şart.
Sadece kriz dönemlerinde değil, normalleşen zamanlarda da psikolojik destek hizmetlerinin yaygınlaştırılması, gençlere ve kadınlara yönelik mentorluk ve dayanışma projelerinin teşvik edilmesi gerekiyor. Ayrıca okullarda ruh sağlığı eğitiminin yaygınlaştırılması ve istihdam destekli sosyal projelerin hayata geçirilmesi de önemli adımlar arasında gösteriliyor.
Verilere göre Elazığ, kırılgan yapısına rağmen doğru müdahalelerle hızlı sonuç alınabilecek iller arasında yer alıyor. Ancak bu sonuçların kalıcı hale gelebilmesi için bireysel değil, kurumsal reflekslerin harekete geçmesi gerektiği belirtiliyor.
